1923 оноос эдvгээ хvртэл хэвлэсэн Монгол эх түүхийн нилээд бvтээлд хөндсөн боловч чухам нарийн учрыг нь тодруулаагvй асуудлыг нэхэн судалж түүхийн шинжлэхүй ухааны доктор Эмгэнт О.Батсайханы бичсэн эл хураангvй бvтээлийг эрхэм абугай Та толилж байна. Товчлон өгүүлбээс Цэрэнпил гvн гэгч бол 1922 онд Монгол Улсын Шүүх таслах яамнаа жинхэнэ бичээчийн алба хашиж байсан боловч түүхчид, түүх сонирхогчид түүнийг Сэцэнхан аймгийн Ачит ван Тогтохын хошууны бичээч байсан мэтээр ташааран тэмдэглэж байлаа. Мөн Цэрэнпилийн сэдсэн зvйлийг түүний уугуул нутгийнхан тухайлбал тус хошууны туслагч Лхамжав зэрэг хэд хэдэн хvн дуртайяа дэмжсэнийг түүх бичлэгт тодруулаагvй өдий хvрсэн юм. Бас Монголын нэрт түүхч Бөртэ овогт Бавуучинбуугийн Буянчуулган агсан төр засгийн томилгоогоор Дундад Иргэн Улсад очиж, Цэрэнпилийн хэрэг явдлыг заншлан мөшгөж явахдаа Сэцэн хан аймгийн захирагч агсан Минжүүрийн Цэвээнноров хэмээх ламтан болон бусад хvмүүстэй уулзан ярилцсан тэмдэглэлийг хуучин сурвалжийн сан хөмрөгт хадгалж байдгийг ихэнх судлаачид огт мэддэггvй байв.
Эд бvхнийг хичээнгvйлэн тодруулж бичсэн эл ном манай ойрх vеийн тvvхийн судалгаанд дусал тєдий ч атугай хувь нэмэр болно гэдэгт хэн ч эргэлзэхгvй билээ. 1921 оноос эхлэн Монголын төр засаг "Үндсэн цааз" буюу "Үндсэн хууль" боловсруулах бэлтгэлээ эхэлж Д.Бодоо, Ж.Дэвээн нар тус бvрдээ төсөл бичсэний сацуу Америк, Норвеги, Зөвлөлт Орос Улс, Японы vндсэн хуулиуд болон Англи улсын Магна картыг 1924 оноос ємнє орчуулсан бололтой байдаг авч энэ талаар хэн ч судлаагүй байгаа юм. Харин О.Батсайханы энэ бүтээлд дурдсанаар бол Цэрэнпил нар Их Наран улсад хандаж эзэн хаантанд нь өргөсөн бичигтээ дурдсан зарим зvйл нь 1889 оны эхээр тунхагласан Японы анхны Vндсэн хуулийн заалттай тохирч байдаг ажээ. Энэ мэтчилэн Таны толилж буй энэ номд хэд хэдэн шинэ зvйл байгааг зориуд цохон дурдлаа.