Манай хэвлэлийн газраас энэ удаа ХХ зууны шилдэг туужийн зохиолуудыг дөрвөн ботиор хэвлэн гаргаж байна. Монголын сонгодог бичгийн уран зохиолд “тууж” хэмээгч нь бие даасан томоохон төрөл болж хөгжиж иржээ. “Гэсэрийн тууж”-ийг хэдийгээр бүтээгдсэн цаг хугацаа, орон зайг нь судлаачид өөр газар орон, цаг хугацаатай холбон тайлбарладаг ч энэхүү зохиол Монголчуудын уран зохиолын хамаг онцгой бүтээлийн нэг юм. “Сулхарнайн тууж” ч гэсэн судлаачдын таамаглалаар “орчуулгын зохиол” байж мэдэх ч яах аргагүй нүүдэлчдийн уран сэтгэлгээний хэв шинж, мөн чанарыг хадгалж байдаг. Ялимгүй хожуу Бурхны шашны удаах дэлгэрэлтийн үед хамаарах “Нарангэрэлийн тууж”, “Эндүүрэл хааны тууж”, “Чойжид дагины тууж” зэрэг зохиолууд ч уран зохиолын цаг хугацаа, орон зай нь ойлголтоор “дахин бүтээгдэж” өвөрмөц шинж, уран сайхны тусгаар байдлыг олсон юм. Тэгэхээр “тууж” цаг хугацааны хувьд харьцангуй эртнээс бүтээгдсэн болох нь тодорхой байна. “Хув нагваралын тууж”, “Эр хоёр загалын тууж” зэргээр ихэд тодорхой зүйлчлэн оноон нэрлэсэн байхаас гадна “Гурван зуун тайчуудыг дарсан домог”, “Алтан хааны түүх” гэж нэрлэсэн тохиолдолд ч бий. Түүнчлэн Лувсанданзан “Лу Алтан товч”, “Шар тууж”, Саган Сэцэн “Эрдэний товч”, Раашпунцаг “Дай юань улсын болор эрхи” хэмээх дундад зууны үед хамаарах түүх, уран зохиолын дурсгалуудын бичлэгийн зүйл нь туужийн шинжийг хадгалсан тал байна. Тэгэхээр монголын эртний уран зохиолын дурсгалуудын “туужлаг” шинж хэмээх ойлголт нь ХХ зууны эхэн үед дэлгэрсэн “тууж”-ийн зохиолуудад шууд нөлөө үзүүлжээ. Зохиолч С.Дамбадоржийн “Толбо нуур” (1924) зохиолыг шинэ үеийн уран зохиолын анхны тууж мөн гэж үзвэл тэр зохиолд түүхэн-баримтат шинж, харин зохиолч Ц.Дамдинсүрэнгийн “Гологдсон хүүхэн” (1929) туужид уран сайхны шинж, зохиолч С.Буяннэмэхийн” Алсыг зорьсон алтан загасны үлгэр (1936) туужид үлгэр-өгүүллэгийн шинж илэрч байна. Энэ нь эртний сонгодог бичгийн уран зохиолын туужийн зохиолуудын нөлөө дээрх бүтээлүүдэд тодорхой хэмжээгээр туссан гэсэн үг.

Бидний дээр онцлон дурдсанчлан монголын сонгодог бичгийн уран зохиолд “тууж”-ийн төрөл эртний өв уламжлалтай. Тэгвэл ХХ зуун гарснаар монголын орчин үеийн уран зохиолын түүхэнд олон шилдэг тууж бичигдсэнийг бид энэхүү номонд сорчлон оруулсан болно. 1930-аад оны эхэн үед хамаарах М.Ядамсүрэн, С.Буяннэмэх, Д.Нацагдорж, Д.Намдаг нарын туужис нь хэл найруулга, зохиомж, дүр дүрслэлийн хувьд сонгодог бичгийн уран зохиолын уламжлалыг хадгалсан байна. Тэр тусмаа зохиолч Д.Намдагийн “Хөгшин чоно ульсан нь” тууж манай үндэсний уран зохиолын шилдэг бүтээл гэж зүй ёсоор нэрлэгддэг билээ. Эрхэм уншигч та бүхэн манай хэвлэлийн газраас эрхлэн гаргаж буй “ХХ зууны шилдэг туужис” номын нэгдүгээр ботиос дээрх зохиолчдын бүтээлүүдтэй танилцах болно. Нийгэм цаг үеийн нөлөө тусгалаас ангид уран сайхны үнэ цэнийг илүүтэй харгалзан дээрх зохиолуудыг сонгон оруулсан гэдгийг юуны өмнө нь хэлэх нь зүйтэй.