Одоо харин дөрөвдүгээр ботийг та дэлгэн уншихаар завдаж байна. ХХ зууны сүүл үед бичигдсэн туужис энэ ботид багтсан болохыг та бэлхэн мэдэж байгаа биз. Нийгэм цаг үе өөрчлөгдөж, уран зохиолд ч бас тэр бүхэн тусгалаа олжээ. Энэ ботид багтаж байгаа туужисын гол онцлог бол хүний зөн совин, дотоод мэдрэмж, бодол эргэцүүллийн өнгө аястай юм. Үнэндээ ХХ зууны сүүл үед манай уран зохиолд шинэчлэлийн салхи сэвэлзсэнийг ч удахгүй таны унших зохиолууд гэрчлэх болно. Энэхүү дөрвөн ботид багтсан туужис бичигдсэн он цагаараа өөр өөрийн нийтлэг онцлогийг хадгалж байна. Нэг, хоёр, гуравдугаар ботид багтсан бүтээлүүдээс, энэ дөрөв дэх ботид орсон зохиолууд ямар ялгаатай болохыг та ажиглан харсан бол бидний зорьсон зорилго ямар нэг хэмжээгээр биелэгджээ хэмээн үзнэ.

1980-аад оны монголын хүүрнэл зохиолын томоохон төлөөлөгч П.Баярсайханы” Нохойн хэвтэр”, зохиолч До. Цэнджавын “Тэнгэрт хальсан тоос”, С.Жаргалсайханы “Сахиул” туужисаас гадна зохиолч Гүр. Нямдоржийн ”Авга гүний эрчүүд” туужийг бид сонгон энэхүү ботид багтаалаа.

Дээрх зохиолчдоос Д.Энхболдын” Соёо” туужийн тодорхой дүр дүрслэл, сэтгэлгээний онцлогийг бид зориуд тэмдэглэж байна. Мөн зохиолч Д.Оюунчимэг, Б.Баярсайхан, П.Батхуяг нарын ХХ зууны сүүл үед бичсэн, бичиж эхлээд шинэ зууны эхэнд хэвлүүлсэн туужисыг багтаасан нь энэ ботийн гол онцлог болов уу? Домог зүй, зөн совин, бэлгэдэл бүхий дээрх туужис манай өнө цагийн уран зохиолын, тэр тусмаа тууж бичлэгийн өнгө аяс, онцлог шинжийг бүрэн харуулж чадна. Эдүгээ цагийн дэлхийн уран зохиолын хөгжлийн хандлага ч дээрх зохиолчдын бүтээлд нөлөөлжээ. Зарим туужис нь хэдийнээ уншигчдын танил болж, судлаачид ч бас зохих үнэлэлтээ өгчээ. Мөн хэд хэдэн улсын хэлээр ч орчуулагдаж гарсан байна.

Нарийн ажиглавал энэ ботид 1980-аад оноос 1990-ээд оны сүүл үед бичигдсэн туужисыг багтаасан болно. Бид дээрх дөрвөн ботид багтсан туужисыг бичигдсэн цаг хугацаанаас гадна тухайн зохиолчдын уран зохиолд орж ирсэн хугацаа, төрсөн оныг бас харгалзсан болно. Мөн туужисыг сонгон авч, ботилон хэвлэхдээ уран зохиолын мэргэжлийн судлаачдын саналыг ч давхар харгалзан үзсэн билээ. Тиймээс манай хэвлэлийн газраас эрхлэн хэвлүүлж буй “ХХ зууны шилдэг туужис” энэхүү дөрвөн боть ном, зохиолч С.Буяннэмэхийн “Алсыг зорьсон алтан загас” уран сэтгэмжит туужаас эхлээд, зохиолч П.Батхуягийн “Үйлийн үрийн байшин” туужааар өндөрлөж байна.